Studia Slavica
Volume/Issue:
Volume 70: Issue 1
Paryż oraz francuska recepcja polskiej literatury i kultury na łamach Wiadomości Literackich (1924–1939)
Author:
Elżbieta Szawerdo Katedra Hungarystyki, Wydział Neofilologii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, Polska

Search for other papers by Elżbieta Szawerdo in
Current site
Google Scholar
PubMed Close
Pages:
53–63
Online Publication Date:
01 Apr 2025
Publication Date:
19 May 2025
Article Category:
Research Article
DOI:
https://doi.org/10.1556/060.2025.00182
Keywords:
Paris; Wiadomości Literackie; periodical; French reception; Polish culture; interwar period; internationalization;
Restricted access

Wiadomości Literackie (1924–1939), były najbardziej prestiżowym polskim periodykiem okresu międzywojennego, prezentującym zarówno rodzimą jak i zagraniczną literaturę i kulturę. Jego rola w kształtowaniu życia literackiego w Polsce była podobnie ważna jak czasopisma Nyugat (1908–1941) na Węgrzech. Oba periodyki były otwarte na zachodnią literaturę, w tym także na literaturę francuską. Wiadomości Literackie, których trzon stanowiło środowisko warszawskich skamandrytów, w wyglądzie zewnętrznym wzorowały się na tygodniku paryskim Nouvelles Littéraires. Od niego też zapożyczyły tytuł. W referacie przedstawione zostały wybrane artykuły, które ukazały się na łamach polskiego czasopisma i odnosiły się do paryskich wydarzeń oraz francuskiej recepcji polskiej literatury i kultury. Zdawały relacje z sukcesów polskich spektakli na scenach paryskich i prezentowały wystawy polskich malarzy. Na uwagę zasługują relacje z Międzynarodowej Wystawy Sztuki i Techniki w Życiu Nowoczesnym z 1937 roku, w których Polska także brała udział. Paryż w felietonach Wiadomości Literackich był także tłem wydarzeń historycznych/politycznych, które miały miejsce we Francji. Autorzy, zgodnie z założeniem pisma, które, podobnie jak Nyugat, zapowiadało swoją apolityczność, starali się unikać jakichkolwiek deklaracji i subiektywnych komentarzy. W artykułach z drugiej połowy lat trzydziestych dało się jednak wyczuć napięcie, związane z wizją zbli-żającej się wojny. To, że tematyka francuska dość często gościła w Wiadomościach Literackich zawdzięczano m. in. temu, że związany ze skamandrytami Jan Lechoń był attaché kulturalnym Ambasady Polskiej w Paryżu w latach 1931–1940. Paryż stał się także na krótko miejscem, z którego, z chwilą wybuchu II wojny światowej, wydawano emigracyjne numery Wiadomości Literackich. Redaktor naczelny – Mieczysław Grydzewski – po opuszczeniu Polski kontynuował tam redagowanie periodyku pod nazwą Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie. Jaki był Paryż lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku? Z artykułów, jakie pojawiły się na łamach polskiego czasopisma wynika, że był świadkiem wielu ważnych wydarzeń literackich, kulturalnych. Poprzez swoje umiędzynarodowienie, otwarcie na inne kultury, stał się miejscem jeszcze bardziej fascynującym i ciekawym dla tych, którzy go odwiedzali i przedstawiali to w swoich reportażach. Na pewno w sercu Polaków w pierwszej połowie XX wieku, podobnie, jak i w innych okresach, stolica Francji zajmowała bardzo ważne miejsce.

Wiadomości Literackie [Literary News] (1924–1939), was the most prestigious Polish periodical of the interwar period, presenting both domestic and foreign literature and culture. Its role in shaping literary life in Poland was similarly important to that of Nyugat magazine (1908–1941) in Hungary. Both periodicals were open to Western literature, including French literature. Wiadomości Literackie, whose core was the milieu of Warsaw Skamander group, was modeled in its outward appearance on the Parisian weekly Nouvelles Littéraires. They also borrowed the title from it. The paper presents selected articles that appeared in the pages of the Polish periodical and referred to Parisian events and the French reception of Polish literature and culture. They reported on the success of Polish plays on Parisian stages and presented exhibitions of Polish painters. Noteworthy were accounts of the 1937 International Exhibition of Art and Technology in Modern Life, in which Poland also participated. Paris in the columns of Wiadomości Literackie was also the background of historical/political events that took place in France. The authors, in keeping with the premise of the magazine, which, like Nyugat, heralded its apolitical nature, tried to avoid any declarations or subjective comments. However, in the articles of the second half of the 1930s one could sense the tension associated with the vision of the impending war. The fact that French topics were quite frequent in Wiadomości Liter-ackie was due, among other things, to the fact that Jan Lechoń, who was associated with the Skamandrites, was a cultural attaché at the Polish Embassy in Paris in 1931–1940. Paris also briefly became the place from which, with the outbreak of World War II, emigrant issues of Wiadomości Literackie were published. After leaving Poland, the editor-in-chief – Mieczysław Grydzewski – continued to edit the periodical there under the name Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie [Polish, Political and Literary News]. What was Paris like in the 1920s and 1930s? According to the articles that appeared in the pages of the Polish periodical, it witnessed many important literary, cultural events. Through its internationalization, opening to other cultures, it became an even more fascinating and interesting place for those who visited it and depicted it in their reports. Certainly, in the heart of Poles in the first half of the 20th century, as in other periods, the French capital held a very important place.

  • Bettner Ludwik 1935 14 lipca w Paryżu. Wiadomości Literackie 33, 3.

  • Bystroń Jan Stanisław 1939 Paryż za drugiego cesarstw. Wiadomości Literackie 7, 2–3.

  • Dénes Zsófia 1972 Úgy, ahogy volt. Ignotus, első mesterem. Új Írás 10, 106–109.

  • Drzewiecki Zbigniew 1936 „Harnasie” Szymanowskiego w Paryżu. Wiadomości Literackie 23, 4.

  • Harsányi Zoltán 1942 A „franciás” Nyugat: francia vonatkozások a „Nyugat” harminc esztendejében 1908–1938. Debrecen, Egyházkerületi Nyomda.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Husarski Wacław 1926 Triumf Polski na wystawie dekoracyjnej w Paryżu. Wiadomości Literackie 10, 4.

  • Iwaszkiewicz Jarosław 1925a Co widziałem w Paryżu? Korespondencja własna „Wiadomości literackich”. Wiadomości Literackie 18, 3.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Iwaszkiewicz Jarosław 1925b Kongres P.E.N. Clubów w Paryżu. Korespondencja własna „Wiadomości literackich”. Wiadomości Literackie 24, 2.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Kabdebó Lóránt (red.) 1973 Vita a Nyugatról (Az 1972. április 27-i Nyugat-konferencia). Budapest, Petőfi Irodalmi Múzeum – Népművelési Propaganda Iroda.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Klingsland Z. St. 1927 Uroczystości ku czci Słowackiego w Paryżu. Wiadomości Literackie 27, 2.

  • Klingsland Z. St. 1929 Uroczystości (?) Mickiewiczowskie w Paryżu. Wiadomości Literackie 22, 1.

  • Klingsland Z. St. 1930 O międzynarodowości Paryża. Wiadomości Literackie 36, 2.

  • Klingsland Z. St. 1932 Muzyka polska w Paryżu. Wiadomości Literackie 30, 5.

  • Klingsland Z. St. 1934 Kaden w Paryżu. Wiadomości Literackie 7, 6.

  • Klingsland Z. St. 1935a Teatry paryskie. Korespondencja „Wiadomości Literackich”. Wiadomości Literackie 17, 3.

  • Klingsland Z. St. 1935b Francja i „Pan Tadeusz”. Wiadomości Literackie 21, 6.

  • Klingsland Z. St. 1936 „Harnasie” Szymanowskiego w Paryżu. Wiadomości Literackie 23, 4.

  • Krzywicka Irena 1934 Paryż-Paryż! Wiadomości Literackie 48, 3.

  • Krzywicka Irena 1935 Smutny Paryż! Wiadomości Literackie 1, 3.

  • Ławrenjew Boris 1934 Burza nad Paryżem. Wiadomości Literackie 11, 1.

  • Morska Maria 1937 Expo: trybuna i zwierciadło narodów. Wiadomości Literackie 51, 3.

  • Nałkowska Zofia 1937 Pisarz i krytyk. Wiadomości Literackie 31, 3.

  • Paczkowski Jerzy 1935 Miscellanea paryskie. Wiadomości Literackie 18, 6.

  • Paczkowski Jerzy 1936a Parnell i Europa. Wiadomości Literackie 8, 4.

  • Paczkowski Jerzy 1936b Paryż załgany. Wiadomości Literackie 36, 5.

  • Paczkowski Jerzy 1938 „God Save the King” na nutę „Marsylianki”. Wiadomości Literackie 36, 2–3.

  • Paczkowski Jerzy 1939 Uwagi nerwowca na marginesie „wojny nerwów” [Korespondencja z Paryża]. Wiadomości Literackie 34, 6.

  • Prędski Artur 1928 Malarze polscy w Paryżu. Wiadomości Literackie 32, 2.

  • Słonimski Antoni 1937 Wystawa Paryska: Pawilon polski – Niemcy, Rosja, Włochy i ognie Sztuczne. Wiadomości Literackie 32, 2.

  • Słonimski Antoni 1937 Sekret proporcji i światła prawdziwe. Wiadomości Literackie 33, 1.

  • Szawerdo Elżbieta 2006 Nyugat na Węgrzech, Wiadomości Literackie w Polsce. Warszawa, Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego.

  • Szymanowski Karol 1924 Z życia muzycznego w Paryżu. Wiadomości Literackie 30, 2.

  • Tonecki Zygmunt 1928 Awangarda teatralna we Francji. Wiadomości Literackie 36, 3.

  • Zaworska Helena 1963 O nową sztukę. Polskie programy artystyczne lat 1917–1922. Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.

  • [brak autora] 1929a Kronika Francuska. Wiadomości Literackie 16, 3.

  • [brak autora] 1929b Kronika Francuska. Wiadomości Literackie 18, 4.

  • [brak autora] 1930 Kronika Francuska. Artyści o wieży Eiffla. Wiadomości Literackie 40, 2.

  • Collapse
  • Expand
Cover Studia Slavica
Studia Slavica
Print ISSN:
0039-3363
Online ISSN:
1588-290X

Senior editors

Editor-in-Chief: Róbert KISS SZEMÁN (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Editorial Board

  • Krisztina MENYHÁRT (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Péter PÁTROVICS (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Kata JURACSEK (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Secretary of the Board

  • Sarolta TÓTHPÁL ((Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Advisory Board

  • Krasimira ALEKSOVA (Sofia University St. Kliment Ohridski, BG)
  • Dalibor DOBIÁŠ (Czech Academy of Sciences, CZ)
  • Joanna GOSZCZIYŃSKA (University of Warsaw, PL)
  • Mária GYÖNGYÖSI (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • László JÁSZAY (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Marko JESENŠEK (University of Maribor, SLO)
  • Mihály KOCSIS (University of Szeged, HU)
  • Katalin KROÓ (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Stefan Michael NEWERKLA (University of Vienna, A)
  • Ivana TARANENKOVÁ (Slovak Academy of Sciences, SK)
  • Dalibor TUREČEK (University of South Bohemia in České Budějovice, CZ)
  • Slobodanka Millicent VLADIV-GLOVER (Monash University, Clayton Campus, AUS)
  • Kazimierz WOLNY-ZMORZYŃSKI (University of Silesia in Katowice, PL)
  • András ZOLTÁN (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

 

Sarolta TÓTHPÁL (Secretary of the board)
Institute of Slavonic and Baltic Philology
Eötvös Loránd University
H-1088 Budapest, Hungary
Phone: (+36-1)411-6500 ext. 5253
E-mail: studiasl@btk.elte.hu

Indexing and Abstracting Services:

  • America: History and Life
  • Bibliographie Linguistique/Linguistic Bibliography
  • CABELLS Journalytics
  • Historical Abstracts
  • International Bibliographies IBZ and IBR
  • Linguistics Abstracts
  • MLA International Bibliography
  • SCOPUS
  • ERIH PLUS

 

 

2024  
Scopus  
CiteScore  
CiteScore rank  
SNIP  
Scimago  
SJR index 0.131
SJR Q rank Q3

2023  
Scopus  
CiteScore 0
CiteScore rank Q4 (History)
SNIP 0
Scimago  
SJR index 0.101
SJR Q rank Q4

Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae
Publication Model Hybrid
Submission Fee none
Article Processing Charge 900 EUR/article
Printed Color Illustrations 40 EUR (or 10 000 HUF) + VAT / piece
Regional discounts on country of the funding agency World Bank Lower-middle-income economies: 50%
World Bank Low-income economies: 100%
Further Discounts Editorial Board / Advisory Board members: 50%
Corresponding authors, affiliated to an EISZ member institution subscribing to the journal package of Akadémiai Kiadó: 100%
Subscription fee 2025 Online subsscription: 632 EUR / 694 USD
Print + online subscription: 724 EUR / 796 USD
Subscription Information Online subscribers are entitled access to all back issues published by Akadémiai Kiadó for each title for the duration of the subscription, as well as Online First content for the subscribed content.
Purchase per Title Individual articles are sold on the displayed price.

Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae
Language Slavic languages
English
French
German
Size B5
Year of
Foundation		 1955
Volumes
per Year		 1
Issues
per Year		 2
Founder Akadémiai Kiadó
Founder's
Address		 H-1117 Budapest, Hungary 1516 Budapest, PO Box 245.
Publisher Akadémiai Kiadó
Publisher's
Address		 H-1117 Budapest, Hungary 1516 Budapest, PO Box 245.
Responsible
Publisher		 Chief Executive Officer, Akadémiai Kiadó
ISSN 0039-3363 (Print)
ISSN 1588-290X (Online)

Monthly Content Usage

Abstract Views Full Text Views PDF Downloads
Dec 2024 0 0 0
Jan 2025 0 0 0
Feb 2025 0 0 0
Mar 2025 0 0 0
Apr 2025 259 1 0
May 2025 13 4 5
Jun 2025 0 0 0