Studia Slavica
Volume/Issue:
Volume 68: Issue 1-2
„Warszawa to ja” – obraz Warszawy w felietonach Doroty Masłowskiej Mam tak samo jak ty (2023)
Author:
Agnieszka Janiec-Nyitrai ELTE BTK Szláv és Balti Filológiai Intézet, H-1088 Budapest, Múzeum krt. 4/D., Magyarország

Search for other papers by Agnieszka Janiec-Nyitrai in
Current site
Google Scholar
PubMed Close
Pages:
141–153
Online Publication Date:
19 Feb 2025
Publication Date:
10 Mar 2025
Article Category:
Research Article
DOI:
https://doi.org/10.1556/060.2023.00138
Keywords:
Polish contemporary literature; Dorota Masłowska; feuilleton; Warsaw; city; labyrinth; theatrum mundi; present times;
Keywords (Hungarian):
polska literatura współczesna; Dorota Masłowska; felieton; Warszawa; miasto; labirynt; theatrum mundi; współczesność;
Open access
Get Permissions

Celem artykułu jest analiza obrazu Warszawy, jaki wyłania się podczas lektury felietonów Doroty Masłowskiej Mam tak samo jak ty, wydanych w 2023 roku, a publikowanych w „Tygodniku Powszechnym” w latach 2020–2022. W artykule wyodrębnione zostały dwie główne kategorie: topos miasta jako labiryntu oraz topos miasta jako teatru (theatrum mundi). Kategorie te podlegają u Masłowskiej istotnym transformacjom i twórczym aktualizacjom, na przykład labiryntowa struktura nie dotyczy jedynie przestrzeni, ale staje się sposobem opisania czasu. Pisarka otwarcie nawiązuje do toposu świata-teatru, przedstawiając ludzi jako aktorów, jednak twórczo wzbogaca ów topos, podaje w wątpliwość istnienie wyższego porządku, a osiągnięcie harmonii uważa za niemożliwe. Masłowska idzie nawet o krok dalej – wątpi w istnienie jakiegokolwiek reżysera, odpowiedzialność zostaje więc zdjęta z bliżej nieokreślonej wyższej siły i zwrócona ludziom-aktorom, którzy sami muszą dźwigać jej ciężar. Uniwersalna figura labiryntu służy Masłowskiej do pokazania złożoności przestrzeni miejskiej Warszawy, jej palimpsestowej budowy, zawieszenia między przeszłością i przyszłością. Labirynt to już nie tylko labirynt przestrzenny, gmatwanina korytarzy, zaułków i nieznanych dróg, ale to również labirynt zapachów, labirynt splątanych ze sobą dźwięków, kolorów i faktur. Chodząc po Warszawie Masłowska doświadcza szczególnej synestezji, zlania się różnych doświadczeń zmysłowych. Labiryntowość jako cecha przestrzeni zostaje przeniesiona również na inne kategorie – labiryntem staje się czas, chaotyczny, rozbuchany, ułożony w sposób palimpsestowy. Masłowska skrupulatnie i w sposób przemyślany buduje swoją wizję Warszawy. Wykorzystuje znane i powtarzane w literaturze uniwersalne toposy, figury i wyobrażenia, ale jednocześnie z dystansem je interpretuje, nadaje im nowe znaczenia, twórczo je przetwarza. Dotyka najbardziej współczesnej problematyki, dotyczącej np. wyobcowania ludzi w przestrzeni miejskiej podczas lockdownu. Powstaje w ten sposób niezwykle bogaty znaczeniowo obraz Warszawy, będący odzwierciedleniem tęsknot, pragnień i refleksji samej autorki, zapis doświadczenia miasta, które jest zawsze swoje i zawsze obce jednocześnie. Zbiór felietonów Doroty Masłowskiej Mam tak samo jak ty to swoista kronika miasta, miasta będącego w ciągłym ruchu, miasta, które Masłowska stara się okiełznać, zrozumieć, które stara się poznać od podszewki. Podczas swoich peregrynacji po stolicy autorka zrasta się, chcąc nie chcąc, z tkanką miasta, Warszawa przenika ją i inspiruje.

The aim of the article is to analyze the image of Warsaw that emerges while reading Dorota Masłowska’s feuilletons “I’m the Same Way”, published in 2023, that were appearing in “Tygodnik Powszechny” magazine between 2020 and 2022. The article distinguishes two main categories: the literary topos of the city as a labyrinth and the topos of the city as a theatre (theatrum mundi). These categories are subject to significant transformations and creative updates in Masłowska’s literary works, for example, the labyrinthine structure does not only concern space, but becomes a way of describing time. The writer openly refers to the topos of the world-theatre, presenting people as actors. However, she creatively enriches this topos, questions the existence of a higher order, and considers achieving harmony impossible. Masłowska even goes a step further – she doubts the existence of any director, so the responsibility is removed from an unspecified higher power and returned to people-actors who have to bear its burden themselves. The universal figure of the labyrinth is used by Masłowska to show the complexity of Warsaw’s urban space, its palimpsest structure, and the suspension between the past and the future. The maze is not only a spatial one, a tangle of corridors, alleys and unknown paths, but also a maze of smells, a maze of intertwined sounds, colours and textures. While walking around Warsaw, Masłowska experiences a special type of synaesthesia, a merging of various sensory experiences. Labyrinth as a feature of space is also transferred to other categories – time becomes a labyrinth, chaotic, expansive, arranged in a palimpsest manner. Masłowska carefully and thoughtfully builds her vision of Warsaw. She uses universal figures and images known and repeated in literature, but at the same time she interprets them from a distance, gives them new meanings, and creatively transforms them. She touches on the most contemporary issues, e.g. the alienation of people in urban space during the lockdown. In this way, an extremely rich in meaning image of Warsaw is created, which is a reflection of the longings, desires, and reflections of the author herself, a record of the experience of a city that is always well-known and always foreign at the same time. Dorota Masłowska’s collection of feuilletons is a kind of chronicle of a city, a city in constant motion, a city that Masłowska tries to tame and understand, which she tries to get to know from the inside out. During her peregrinations around the capital city, the author, like it or not, becomes integrated with the fabric of the city, Warsaw permeates and inspires her at the same time.

  • Anderson B. Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Kraków, 1997.

  • Brach-Czaina J. Szczeliny istnienia. Warszawa, 2018.

  • Czapliński P. Poruszona mapa. Wyobraźnia geograficzno-kulturowa polskiej literatury przełomu XX i XXI wieku. Kraków, 2016.

  • Dajnowski M. Mapy literackie – kłącze, fałdy i ‘efekt przedpokoju’. In: Karwowska Bożena, Konończuk Elżbieta, Sidoruk Elżbieta, Wampuszyc Ewa (red.): Geograficzne przestrzenie utekstowione. Białystok, 2017. 41–52.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Deleuze G., Guattari F. Kłącze. Colloquia Communia 1/3 (1988): 221–238.

  • Głowiński M. Mity przebrane. Kraków, 1994.

  • Goffman E. Człowiek w teatrze życia codziennego. Warszawa, 1981.

  • Grotowski J. Ku teatrowi ubogiemu. Wrocław, 2007.

  • Iwasiów I. Eseizowanie. Autobiografia 1 (10) (2018): 7–12.

  • Konończuk E. Mapa w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury. Teksty Drugie 5 (2011): 255–264.

  • Konończuk E. Mapa jako metafora w ‘opowieściach przestrzennych’ Andrzeja Stasiuka. In: Konończuk Elżbieta, Sidoruk Elżbieta (red.): Od poetyki przestrzeni do geopoetyki. Białystok, 2012. 27–48.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Mann J. Miroslav Krleža Petrica Kerempuh balladáinak „mundus inversus”-a. In: Kiss Szemán Róbert (szerk.): Humor és sport a szláv kultúrákban. Köszöntő kötet a 60 éves Lukács István tiszteletére. Budapest, 2019. 116–126.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Masłowska D. Mam tak samo jak ty. Kraków, 2023.

  • Paszek K. Tematyka i język współczesnych felietonów na przykładzie zbioru Więcej niż mo-żesz zjeść Doroty Masłowskiej. In: Kowal Jolanta, Patro-Kucab Magdalena, Podolska Paulina (red.): W kręgu prasy dawnej i współczesnej. Wybrane problemy. Rzeszów, 2021. 241–256.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Platon. Prawa. Warszawa, 1997.

  • Rybicka E. Labirynt: temat i model konstrukcyjny: od Berenta do młodej prozy. Pamiętnik Literacki 3 (88) (1997): 67–90.

  • Sennett R. Ciało i kamień. Człowiek i miasto w cywilizacji Zachodu. Gdańsk, 1996.

  • Várnai D. Lengyelek „görbe tükre” a 16., 17. századi lengyel irodalomban. In: Kiss Szemán Róbert (szerk.): Humor és sport a szláv kultúrákban. Köszöntő kötet a 60 éves Lukács István tiszteletére. Budapest, 2019. 171–177.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation

  • Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W. Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język. Warszawa, 2006.

  • Woźniak J. Wizerunek językowy młodego pokolenia w powieści Doroty Masłowskiej Kochanie, zabiłam nasze koty jako przykład lingua frankensteinia. In gremium 11 (2017): 163–177.

    • Search Google Scholar
    • Export Citation
  • Collapse
  • Expand
Cover Studia Slavica
Studia Slavica
Print ISSN:
0039-3363
Online ISSN:
1588-290X

Senior editors

Editor-in-Chief: Róbert KISS SZEMÁN (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Editorial Board

  • Krisztina MENYHÁRT (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Péter PÁTROVICS (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Kata JURACSEK (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Secretary of the Board

  • Sarolta TÓTHPÁL ((Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

Advisory Board

  • Krasimira ALEKSOVA (Sofia University St. Kliment Ohridski, BG)
  • Dalibor DOBIÁŠ (Czech Academy of Sciences, CZ)
  • Joanna GOSZCZIYŃSKA (University of Warsaw, PL)
  • Mária GYÖNGYÖSI (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • László JÁSZAY (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Marko JESENŠEK (University of Maribor, SLO)
  • Mihály KOCSIS (University of Szeged, HU)
  • Katalin KROÓ (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)
  • Stefan Michael NEWERKLA (University of Vienna, A)
  • Ivana TARANENKOVÁ (Slovak Academy of Sciences, SK)
  • Dalibor TUREČEK (University of South Bohemia in České Budějovice, CZ)
  • Slobodanka Millicent VLADIV-GLOVER (Monash University, Clayton Campus, AUS)
  • Kazimierz WOLNY-ZMORZYŃSKI (University of Silesia in Katowice, PL)
  • András ZOLTÁN (Eötvös Loránd University, Budapest, HU)

 

Sarolta TÓTHPÁL (Secretary of the board)
Institute of Slavonic and Baltic Philology
Eötvös Loránd University
H-1088 Budapest, Hungary
Phone: (+36-1)411-6500 ext. 5253
E-mail: studiasl@btk.elte.hu

Indexing and Abstracting Services:

  • America: History and Life
  • Bibliographie Linguistique/Linguistic Bibliography
  • CABELLS Journalytics
  • Historical Abstracts
  • International Bibliographies IBZ and IBR
  • Linguistics Abstracts
  • MLA International Bibliography
  • SCOPUS
  • ERIH PLUS

 

 

2024  
Scopus  
CiteScore 0.2
CiteScore rank Q3 (History)
SNIP 0.197
Scimago  
SJR index 0.131
SJR Q rank Q3

 

2023  
Scopus  
CiteScore 0
CiteScore rank Q4 (History)
SNIP 0
Scimago  
SJR index 0.101
SJR Q rank Q4

Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae
Publication Model Hybrid
Submission Fee none
Article Processing Charge 900 EUR/article
Printed Color Illustrations 40 EUR (or 10 000 HUF) + VAT / piece
Regional discounts on country of the funding agency World Bank Lower-middle-income economies: 50%
World Bank Low-income economies: 100%
Further Discounts Editorial Board / Advisory Board members: 50%
Corresponding authors, affiliated to an EISZ member institution subscribing to the journal package of Akadémiai Kiadó: 100%
Subscription fee 2025 Online subsscription: 632 EUR / 694 USD
Print + online subscription: 724 EUR / 796 USD
Subscription Information Online subscribers are entitled access to all back issues published by Akadémiai Kiadó for each title for the duration of the subscription, as well as Online First content for the subscribed content.
Purchase per Title Individual articles are sold on the displayed price.

Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae
Language Slavic languages
English
French
German
Size B5
Year of
Foundation		 1955
Volumes
per Year		 1
Issues
per Year		 2
Founder Akadémiai Kiadó
Founder's
Address		 H-1117 Budapest, Hungary 1516 Budapest, PO Box 245.
Publisher Akadémiai Kiadó
Publisher's
Address		 H-1117 Budapest, Hungary 1516 Budapest, PO Box 245.
Responsible
Publisher		 Chief Executive Officer, Akadémiai Kiadó
ISSN 0039-3363 (Print)
ISSN 1588-290X (Online)

Monthly Content Usage

Abstract Views Full Text Views PDF Downloads
Jan 2025 0 0 0
Feb 2025 0 21 19
Mar 2025 0 27 15
Apr 2025 0 15 8
May 2025 0 10 6
Jun 2025 0 23 1
Jul 2025 0 0 0